top

คำสั่ง top นั้น ใช้เพื่อดูการทำงานของ linux ว่าทำงานโดยใช้ทรัพยากรไประดับไหนแล้ว โดยเมื่อใส่ทำคำสั่งนี้แล้วเราสามารถดูการทำงานของระบบ อย่าง Real time

ซึ่งตัวระบบ Linux จะรวมข้อมูลของงานทั้งหมดที่กำลังปฎิบัติการณ์อยู่ในขณะนี้ ซึ่งถูกจัดการโดย Kernel

ซึ่งในคำสั่ง Top จะให้รายละเอียดเกี่ยวการทำงานของ Linux ไว้หลายเรื่อง เช่น swap, Process ID ,งานที่ทำอยู่, cup, Memory ที่ใช้เป็นต้น

ถ้าเทียบก็เมื่อ Task management ของตระกูล Window นั้นละครับ

ฉันคือใคร who i am

Commandline อีกตัวที่ได้ใช้บ่อยอย่างไม่น่าเชือใน Linux คือ

whoami 

ซึ่งไว้บอกว่าตอนนี้ใครเป็นผู้ใช้ ซึ่งเป็นคำสั่งง่ายแต่ได้ใช้บ่อยในการทำ System admin เพื่อให้ทราบว่าเราเข้ามาใน ชื่อผู้ใช้อะไร

ปุ่ม ctrl ใน Bash

การใช้ command-line ใน linux นั้น มีการใช้ ปุ่มลัดพวก "ctrl +" อยู่หลายตัวเหมือนกัน โดยส่วนใหญใช้เพื่อทำงานให้สะดวกรวดเร็วยิ่งขึ้น เช่น

• ctrl + c ใช้เพื่อออกจากคำสั่งทันทีหรือโปรแกรมที่กำลังทำงานอยู่ใน Bash ดังตัวอย่าง
  
  ผมใช้คำสั่ง top
  

เมื่อเรียกคำสั่งมาแล้ว โปรแกรมก็จะทำงาน และเราไม่สามารถทำงานคำสั่งอื่นๆต่อได้ ถ้าเราอยากจะใช้ command ใหม่ โดยไม่ติด เราก็กด Ctrl+C

ซึ่งตามรูปเราก็สามารถป้อนคำสั่งใหม่ได้ทันที

• ctrl + z

คำสั่งถัดมาคือ ctrl + z คล้ายกับ Ctrl + c แต่ ctrl + z ใน Linux นั้นเหมือนการหยุด หรือ Stop นั้นเอง

ซึ่งดูจากรูปได้วว่าจะมีคำว่า Stop คำสั่งนั้นๆ ขึ้นมา เป็นสิ่งที่แตกต่างกับ Ctrl+c อย่างชัดเจน

และอีกสิ่งคือ การใช้ man เพื่อให้อธิบายคำสั่งต่างๆ ใช้ Ctrl+z ถึงออกจาก man ได้

• Ctrl+D

จะเป็นการไปที่จุดจบของไฟล์ใน Bash หรือ EOF สามารถทดสอบโดยใช้ man ดูครับ พอกด Ctrl+D ก็จะถัดไปทีละหน้า

ซึ่งยังมี Ctrl ตัวอื่นๆอีก ที่ขอมาอธิบายในโอกาสต่อไปแล้วกันครับ

การสร้าง User

งานอีกประเภทที่ System admin ได้ทำกันบ่อย คือการสร้างผู้ใช้ หรือ User นั้นเองครับ เพราะผู้ใช้ระบบเป็นผู้ที่สามารถเข้ามาทำงานในระบบ โดยที่ไม่ใช่ Root



วิธีการสร้างคือ ใช้ Command

 useradd NAME

useradd เป็น commad ที่ใช้ในการสร้าง user ใหม่


NAME ก็เป็นชื่อหรือ Username ที่จะสร้างใหม่นั้นเอง ตามรูป
ที่ผมสร้างเป็น User ชื่อ gkenglinux

คำสังก็เป้น

useradd gkenglinux 

-------------------------------------------------------------

จากนั้นก็มาสร้าง Password ให้กับ gkenglinux ใช้คำสั่งนี้

 passwd NAME 

passwd เป็น Command ที่ใช้สร้าง,เปลี่ยน Password ของผู้ใช้ระบบ

NAME ก็เป้นเลือกว่าใครจะโดนเปลี่ยน Password



โดยคำสั่งจะสร้าง Password ของ gkenglinux คือ

 passwd gkenglinux

เมื่อป้อนคำสังแล้วผลเป็นดังรูป

ผลที่ได้คือ เราต้องพิมม์ Password 2 ครั้ง ***เวลาพิมพ์จะไม่ขึ้นอะไรมาให้เห็น อย่าพลาดนะครับ****

ถ้าการสร้าง Password เราไม่ปลอดภัย มันจะแจ้งเตือนมาให้

เมื่อเรียบร้อยเราก็สามารถใช้งาน Usernameใหม่ได้ทันทีครับ

การสร้าง Folder ใน Linux ด้วย GUI

คราวนี้เรามาดูว่าการสร้าง Folder ใน Linux ได้ด้วย GUI ทำอย่างไร

วิธีก็เหมือน window นั้นละครับ

ไปที่ต้องการสร้างโฟลเดอร์ แล้ว Click ขวา แล้วเลือกที่ Ceate Folder

จากนั้น เราก็ได้ Folder ใหม่ เราก็ต้องชื่อง แค่นี้ก็เสร็จแล้วครับ

การสร้าง Folder ใน Linux ด้วย Command line

เรามาพูดพื้นฐานหลักในการจัดการข้อมูล Linux เบื้องต้น คือการสร้าง Folder หรือ Directory นะครับ

จากรูปนี้เป็นรูป Folder ทั้งหมด ใน Linux

วิธีสร้างคือ เขียน Command-Line ว่า mkdir ซึ่งเป็น คำสั่งที่ใช้สร้าง Directory นั้นเอง ซึ่งมาจากคำว่า make directory นั้นเอง

ต่อด้วย เงือนไข ที่ต้องการสร้าง Folder โดยผมจะสร้าง Folder ชื่อ lovelove ใน /

โดยได้คำสั่งมาดังนี้

mkdir /lovelove ตามรูป

เมื่อป้อนคำสั่งแล้ว เราจะได้ Folder ดังรูปครับ

เราได้ Folder ใหม่มาตามที่เราตั้งชือไว้

โครงสร้างของ Linux command

โดยปกติการเขียน Command ใน Linux ทุกตัวนั้น มีองค์ประกอบสำคัญอยู่ 3 ประการ คือ

Commands ส่วนที่เป็นคำสั่งหลักขึ้นมาก่อนเป็นสิ่งแรก เช่น ls rm cp เป็นต้น

Options ส่วนที่เป็นตัวเสริมคำสั่ง พวก -a -g ทั้งหลาย จะตามส่วน Commands ซึ่งอาจมีได้มากกว่า 1 Options ซึ่งสามารถเขียนติดๆ กันได้ เช่น ls -lh = ls -l-h

Arguments เป็นส่วนที่ใช้แบบเจาะจงกับคำสั่งต่างๆ เช่น เป็น Pathของไฟล์ หรือ ข้อความ หรือ ชื่อผู้ใช้ก็ได้ ขึ้นอยู่กับว่า Commands นั้นเป็นอะไร

ซึ่ง Commands,Options,Arguments นั้นสามารถอ่านรายละเอียดต่างๆ ได้จาก คำสั่ง man

เวลาเราใช้คำสั่ง command line อะไรก็ขอให้เรารู้ว่าโครงสร้างของคำสั่งอะไรเป็นอะไร จะสามารถช่วยการทำงานของเราให้ง่ายขึ้นได้มาก

man คู่มือช่วยให้เข้าใจใน Linux

man นั้นเป็นเหมือนเครื่องมือที่ใช้อ่านวิธีการใช้ต่างๆ ใน Linux ตัวอย่างเช่น

man useradd

ผลที่ได้ก็จะมีการนำเสนอวิธีการใช้ useradd ทั้งเรื่องของ Commands, Options, Arguments ของ คำสั่ง useradd

ซึ่งถ้าใครอยากเก่ง Linux นั้น ควรอ่าน และต้องอ่าน man เยอะนะครับ เพราะทำไว้ละเอียด และทำให้เราเข้าใจคำสั่งวิธีการใช้ด้วย โดยส่วนใหญ่เวลาเราหาวิธีใน Google อาจได้มาเฉพาะคำสั่งอย่างเดียว ไม่เข้าใจถึงหลักการ และวิธีการใช้ ก็ลองขอให้ใช้คำสั่งนี้ แล้วลองอ่านดูนะครับ

เดี๋ยวผมคงมาอธิบายเพิ่มเติมต่อแล้วกันนะครับ